“मी ज्याचा तिरस्कार करत होतो त्या माणसाला तू डेट करत होतास ते आठवते का?” एमिली विचारते. "होय, मला तो आठवतो, तो माणूस!!!, मी तुम्हाला मैल दूरवरून सांगू शकेन की तो हेराफेरी करणारा आणि कपटी होता," डॅनियल म्हणते. "हाहा, मजेदार! आम्ही सर्वजण त्या रस्त्याने गेलो आहोत, मी एकटीच नाही जिने नार्सिसिस्टला डेट केले होते आणि वेगवेगळ्या प्रकारचे भावनिक हेराफेरी सहन केली होती,” दीना म्हणते.

तीन जिवलग मित्रांमध्‍ये गेलेले हे किस्से कदाचित तुमची जाणून घेण्याची स्मृती ताजेतवाने करतील कमीत कमी एक व्यक्ती जी वेगवेगळ्या प्रकारच्या भावनिक हाताळणीच्या रोलरकोस्टर राईडवर आहे. किंवा त्याहूनही वाईट म्हणजे, लाल झेंडे वेळेत शोधू न शकल्याशिवाय तुम्ही कदाचित अशाच प्रकारच्या भावनिक आणि मानसिक फेरफारचा अनुभव घेतला असेल.

अप्रिय सत्य हे आहे की नातेसंबंधांमधील भावनिक हेराफेरी इतर कोणाशीही घडते तेव्हा ते शोधणे खूप सोपे आहे. . तथापि, जेव्हा आपण त्याच्या जाडीत असतो, तेव्हा आपल्या भावनिक गुंतवणुकीमुळे आपल्याला अगदी स्पष्ट भावनिक हाताळणीच्या तंत्रांसाठीही अंधत्व येऊ शकते.

अनेकदा लाल झेंडे शोधण्यात अक्षमता किंवा त्रासदायक नातेसंबंधांच्या नमुन्यांचा नकार भावनिक फेरफार म्हणजे काय आणि ते कसे कार्य करते हे समजण्याच्या अभावामुळे उद्भवते. तर, समुपदेशन मानसशास्त्रज्ञ कविता पन्याम (मानसशास्त्रातील मास्टर्स आणि अमेरिकन सायकोलॉजिकल असोसिएशनशी आंतरराष्ट्रीय संलग्न) यांच्या अंतर्दृष्टीच्या मदतीने उपाय करूया, ज्यांनी मदत केली आहे.आनंदी तुम्हाला काय हवे आहे हे जाणून घेण्यासाठी, लाल झेंडे पहा, मूल्यमापन करा, तुम्हाला काय करायचे आहे ते ठरवण्यासाठी तुम्ही पुरेसे जागरूक असले पाहिजे. त्यामुळे एका वेळी एक पाऊल खूप हळू घ्या. सजग, सजग आणि सतर्क राहा.”

नात्यात किंवा लग्नात भावनिक हेराफेरीचा बळी पडणे किंवा अशा भागांतून गेल्याने तुमच्या ओळखीच्या भावनेवर गंभीर परिणाम होऊ शकतो. याचा परिणाम स्वतःच्या किंवा तुमच्या आजूबाजूच्या कोणाशीही विश्वासाच्या समस्या निर्माण होऊ शकतो. चिंतन आणि मूल्यमापन करण्यासाठी तुम्ही थोडा वेळ काढा असे आम्ही सुचवू, थेरपी तुमच्यावर विश्वासाची भावना पुन्हा निर्माण करण्यात मदत करेल आणि तुम्हाला इतरांवरही विश्वास ठेवण्याचे धैर्य देईल.

एकदा तुम्ही तुमच्या जीवनावर नियंत्रण मिळवाल की, कोणीही तुमच्यावर विश्वास ठेवणार नाही. नातेसंबंधात किंवा विवाहात तुम्हाला भावनिकरित्या हाताळण्यासाठी प्रेम हाताळणी तंत्र वापरण्यास सक्षम. बोनोबोलॉजी पॅनेलवरील परवानाधारक आणि अनुभवी थेरपिस्ट तुम्हाला बरे होण्याच्या दिशेने पहिले पाऊल टाकण्यास मदत करू शकतात.

भावनिक हाताळणी समजून घेणे

नात्यांमधील भावनिक हाताळणी म्हणजे भ्रामक किंवा हानीकारक मार्गाने जोडीदार/जोडीदारावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी भावनांचा शस्त्रे म्हणून वापर करणे. हेराफेरी करणारा भागीदार मनोवैज्ञानिक हाताळणीचा वापर करतो ज्यामध्ये गुप्त भावनिक हाताळणीचे डावपेच वापरून तुमचा विश्वास किंवा वर्तन बदलण्याचा दबाव असतो.

कविता स्पष्ट करते, “मानसिक हाताळणी म्हणजे एखाद्या व्यक्तीला तुमच्यासारखे विचार करायला लावणे, तुमच्यासारखे वागणे आणि वागणे. आपल्या आवडीच्या गोष्टी. तुम्ही त्यांना विशिष्ट पद्धतीने वागू इच्छित आहात किंवा एखादी विशिष्ट गोष्ट अनुभवू इच्छित आहात. त्यामुळे मुळात तुम्ही शॉट्स म्हणता, तुम्ही त्यांना कनेक्शनमध्ये नम्र व्हावे अशी तुमची इच्छा आहे.

“अशा प्रेमाच्या हाताळणीच्या तंत्राचा परिणाम वर्चस्व-सबमिसिव्ह कनेक्शनमध्ये होतो, जिथे एक भागीदार प्रबळ असतो आणि दुसरा अधीन असतो. मॅनिप्युलेटर शॉट्स कॉल करतो आणि त्यांच्या जोडीदाराने नेहमी अधीन राहावे, त्यांच्या इच्छेनुसार गोष्टी केल्या पाहिजेत. नातेसंबंधांसाठी हा 'माझा मार्ग किंवा राजमार्ग' दृष्टीकोन आहे. भावनिक गैरवर्तन ओळखणे: ओळखा...

कृपया JavaScript सक्षम करा

लिंडा, 21 वर्षांची विद्यार्थिनी, ब्रशसह हाताळणीचा तिचा अनुभव शेअर करते नातेसंबंध, “नात्याच्या काही महिन्यांनंतर, मी माझ्या प्रियकर जॉनशिवाय माझ्या मित्रांसोबत क्लबमध्ये गेलो होतो, जे असायला हवे होतेस्वीकार्य.

“पण जॉन मला संपूर्ण वेळ मजकूर पाठवत राहिला की मी एक भयानक व्यक्ती आहे आणि मी त्याची फसवणूक करत आहे. मी त्याच्याशिवाय बाहेर गेलो जेणेकरून मी इतर मुलांबरोबर झोपू शकेन. मी उत्तर देणे बंद केले तरीही त्याने मला रात्रभर मजकूर पाठवला. हे मनोवैज्ञानिक हाताळणी होते ज्यामुळे माझी उर्जा संपुष्टात आली आणि मी माझ्या मित्रांसोबत चांगला वेळ घालवू शकलो नाही, म्हणून मी तेथून थेट माझ्या घरी गेलो.”

भावनिक हाताळणीचे 6 भिन्न प्रकार काय आहेत?

नात्याच्या किंवा लग्नाच्या सुरुवातीला, जेव्हा प्रेम फुलत असते, तेव्हा आपण आपल्या जोडीदाराच्या नकारात्मक गुणांकडे दुर्लक्ष करतो. या नकारात्मक वैशिष्ट्यांमध्ये त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाच्या गडद बाजू असतात, ज्याचे मूळ त्यांच्या भूतकाळातील आघातांमध्ये असते, जे नातेसंबंधात किंवा विवाहात किंवा इतर प्रकारच्या नियंत्रणामध्ये भावनिक हाताळणीमध्ये प्रकट होऊ शकतात. त्यामुळे, आता प्रश्न पडतो की, तुम्ही नातेसंबंधात किंवा लग्नात भावनिक हेराफेरीतून जात आहात हे कसे ओळखता येईल?

कविता म्हणते, “लग्न किंवा रोमँटिक नातेसंबंधातील भावनिक हेराफेरी म्हणजे जेव्हा तुम्ही शक्तीहीन, गोंधळलेले आणि निराश होतात. कारण तुम्ही हा पॅटर्न मोडू शकत नाही आणि तुम्ही स्ट्रिंग खेचणाऱ्या व्यक्तीसोबत खेळत आहात. तुम्हाला नाही म्हणणे अवघड जाते, तुम्ही नाही घेऊ शकता पण नाही म्हणू शकत नाही. हे सूचित करते की तुम्ही तुमच्या जोडीदारावर अवलंबून आहात आणि त्यांना कोणत्याही किंमतीत ठेवू इच्छिता. जर तुम्ही लोकांना सोडू शकत नसाल तर तुम्ही होण्यासाठी योग्य व्यक्ती आहातफेरफार.”

मॅनिप्युलेटिव्ह पार्टनर जाणूनबुजून प्रखर भावनिक प्रतिक्रियांना चालना देण्यासाठी गुप्त भावनिक हाताळणी तंत्राचा वापर करतात त्यामुळे दुसऱ्याचे भावनिक कल्याण अस्थिर होते आणि त्यांची ऊर्जा कमी होते. भावनिक हाताळणीच्या डावपेचांची यादी जटिल आणि संपूर्ण असू शकते आणि पीडित व्यक्ती एक किंवा अधिक प्रकारच्या मानसिक हाताळणीच्या अधीन असू शकते.

या लेखात, आम्ही 6 वेगवेगळ्या प्रकारच्या भावनिक हाताळणीवर लक्ष केंद्रित करत आहोत - गॅसलाइटिंग, बळी खेळणे, विभाजित करा आणि विजय मिळवा, आपल्या कायदेशीर चिंता, अपमान आणि गुंडगिरी आणि प्रेम बॉम्बस्फोट कमी करा. कोणत्याही अत्याचार करणार्‍याच्या प्लेबुकमधील ही सर्वात सामान्य भावनिक हाताळणीची तंत्रे आहेत.

स्वत:चे संरक्षण करण्यात मदत करण्यासाठी, विविध प्रकारच्या भावनिक हाताळणीचा अर्थ काय आहे आणि ते कसे ओळखायचे याची यादी पाहू या:

1. गॅसलाइटिंग भावनिक हाताळणीच्या सर्वात सामान्य प्रकारांपैकी एक आहे

गॅसलाइटिंग हे एक मनोवैज्ञानिक हाताळणी तंत्र आहे ज्याचा उपयोग एखाद्या व्यक्तीला त्याच्या स्वतःच्या वास्तविकतेबद्दल शंका निर्माण करण्यासाठी केला जातो. भावनिकरित्या अपमानास्पद किंवा मादक जोडीदार तुमच्या भावना आणि स्मरणशक्तीवर प्रश्नचिन्ह लावतो जेणेकरून त्यांचा तुमच्यावर वरचा हात किंवा नियंत्रण असू शकेल. जोपर्यंत तुम्ही स्वतःला प्रश्न विचारत नाही तोपर्यंत ते ते वारंवार करतात. त्यामुळे तुमच्या स्वतःच्या निर्णयांवर आणि निर्णयांवर विश्वास ठेवणे तुमच्यासाठी कठीण होत आहे.

“संबंधांमध्ये गॅसलाइटिंग हे भावनिक हाताळणीच्या डावपेचांच्या यादीत अव्वल आहे. वापरत आहेगॅसलाइटिंगची युक्ती, मॅनिपुलेटर नाकारतो आणि म्हणूनच, आपले वास्तव अमान्य करते. वास्तविकता अमान्य केल्याने पीडित व्यक्तीच्या त्यांच्या जगाबद्दलच्या धारणा विकृत होतात किंवा कमी होतात आणि त्यांच्या स्वतःच्या विवेकावर प्रश्नचिन्ह निर्माण होऊ शकते. "तुला ही कल्पना कुठे आली हे मला माहित नाही." “हे सर्व तुमच्या डोक्यात आहे”,” लेखक एडलिन बर्च लिहितात.

कसे ओळखावे:

तुमचा जोडीदार तुमच्यावर हे भावनिक हाताळणीचे तंत्र आहे हे ओळखण्यासाठी, एखाद्याने सजगतेचा सराव केला पाहिजे. कविता म्हणते, “माइंडफुलनेस महत्त्वाचा आहे. जर तुम्ही माइंडफुलनेसचा सराव केला तर त्यातील कोणता भाग खरा आहे आणि कोणता नाही हे तुम्ही समजू शकाल. माइंडफुलनेस सजग राहणे, वर्तमान क्षण आणि वर्तमान घडामोडींची जाणीव असणे. जेव्हा तुम्ही मानसिकदृष्ट्या मल्टीटास्किंग करत नसाल, तेव्हा तुमची आठवण आणि तुमच्या सभोवतालची परिस्थिती, विचार, बोलण्याची वर्तणूक आणि कृती उत्तम राहते. हे तुम्हाला gaslit असताना ओळखण्यात आणि स्वतःचे संरक्षण करण्यात मदत करू शकते.”

2. पीडितेला खेळणे हे एक उत्कृष्ट प्रेम हाताळणीचे तंत्र आहे

जर तुमचा जोडीदार त्यांच्या नकारात्मकतेची जबाबदारी घेत नसेल क्रिया करा, तर तुम्हाला कळले पाहिजे की तो/ती बळीचे कार्ड खेळत आहे. भावनिक हाताळणीच्या डावपेचांच्या यादीत हे शीर्षस्थानी आहे. सहसा, मॅनिपुलेटर ही गुप्त भावनिक हाताळणी युक्ती वापरून समोरच्या व्यक्तीची माफी मागतो. प्रत्येक वाद तुमची माफी मागून संपत असेल, तर तुम्ही ते लाल ध्वज असलेल्या नातेसंबंधासाठी पहावे.

जेव्हा कोणीतरीबळी कार्ड, ते कधीही त्यांच्या कृतींची जबाबदारी घेत नाहीत परंतु नेहमी त्यांच्या चुकीबद्दल इतरांना सांगतात. ते नेहमी पीडित पक्षासारखे दिसण्यासाठी परिस्थिती फिरवू शकतात. हे त्यांच्या उदासीनतेमुळे किंवा सामाजिक चिंतामुळे देखील असू शकते, परंतु याचा अर्थ असा नाही की आपण त्यांच्या कृतींसाठी जबाबदार आहात. त्याऐवजी, तुम्ही त्यांना त्यांच्या पुनर्प्राप्तीदरम्यान मदत घेण्यास आणि त्यांना मदत करण्यास मदत करू शकता.

कसे ओळखावे:

कविता म्हणते, “तुम्हाला घडत असलेल्या काल्पनिक गोष्टींपासून तथ्य वेगळे करणे आवश्यक आहे. तथ्ये विचारा, पुरावे विचारा, त्यांच्याबद्दल अधिक जाणून घ्या, त्यांचे मित्र, कुटुंब आणि नातेवाईक कोण आहेत ते पहा. नेटवर्कवर जाण्याचा प्रयत्न करा आणि अधिक माहिती मिळवा, मग तुम्हाला कळेल की ते खरोखरच बळी आहेत की बळींची भूमिका बजावत आहेत. भावनिक हाताळणीच्या रणनीतींच्या यादीतील हे तंत्र तथ्ये आणि आकृत्यांद्वारे ओळखले जाऊ शकते, म्हणून तुमचा गुप्तचर चष्मा लावा.

3. विभाजित करा आणि जिंका

नात्यातील भावनिक हाताळणी या स्वरूपात देखील प्रकट होऊ शकते तुमची भांडणे सोडवण्यासाठी तुमचा जोडीदार तुमच्या मित्रमैत्रिणींना आणि कुटुंबाला जोडून घेत आहे. वैवाहिक जीवनात, तुमचा जोडीदार तुमचे आई-वडील आणि सासरच्या लोकांना सहभागी करून घेऊ शकतो आणि नातेसंबंधात तुम्हाला वाईट व्यक्ती म्हणून दाखवू शकतो. वैवाहिक जीवनात अशा प्रकारची भावनिक हेराफेरी तुमच्या जोडीदाराला एक सहयोगी देते कारण ते अनेकदा त्यांच्या वतीने मित्र आणि कुटुंबीयांना साक्ष देतात, मानसिक हाताळणीचा वापर करून तुम्हाला असे वाटू शकते की तुम्हाला समस्या आहे.नाते.

कसे ओळखावे:

कविता म्हणते, “तुमचे कुटुंब आणि मित्र तुम्हाला सोडून निघून जात आहेत असे तुम्हाला आढळल्यास, ते तुमच्यापेक्षा त्या व्यक्तीबद्दल जास्त बोलतात आणि ते चालू असतात. समोरच्या व्यक्तीची बाजू समजून घ्या, ती काटेकोरपणे मानसिक हाताळणी आहे. शक्य तितक्या लवकर त्या व्यक्तीपासून मुक्त व्हा.”

4. तुमच्या कायदेशीर चिंता कमी करणे

जेव्हा तुम्ही तुमच्या जोडीदाराला सांगाल की तुम्हाला कमी वाटत आहे किंवा चिंताग्रस्त समस्या आहेत, तेव्हा ते तुम्हाला सांगून टाकून देतील. तुम्ही अतिविचार करत आहात किंवा विनाकारण तक्रार करत आहात. जर तुमचा जोडीदार तुमचा त्रास चिंतित होण्याऐवजी नाकारत असेल, तर तुम्ही वैवाहिक किंवा नातेसंबंधात भावनिक हाताळणी करत आहात यात काही शंका नाही. जेव्हा तुमच्यावर असे छुपे भावनिक हेराफेरीचे डावपेच लादले जातात, तेव्हा तुम्ही स्वतःसाठी उभे राहिले पाहिजे!

कसे ओळखावे:

कविता म्हणते, “तुम्ही सेक्स करत नसाल तर ते तुमचे सर्व पैसे काढून घेत आहेत. , ते याची खात्री करत आहेत की तुम्ही सामाजिकरित्या बाहेर जाणार नाही, त्यांनी लोकांना जाहीर केले नाही की तुम्ही दोघे विशेष आहात, तरीही तुम्हाला अंधारात ठेवत आहात, तुमच्यापासून गुपिते ठेवत आहात, अधिक शोधण्याची हीच वेळ आहे.

“ते भावनिक हाताळणीच्या रणनीतींच्या यादीतील प्रत्येक डाव वापरत असतील, तर अल्टिमेटम द्या, चर्चा करा आणि मग निर्णय घ्या आणि बाहेर पडा. या सर्व गोष्टी प्राथमिक गरजा आहेत, तुम्हाला हे सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे की तुम्ही उपाशी राहणार नाही आणि तुमच्या मूलभूत गरजा पूर्ण करण्यापासून वंचित राहणार नाही.नातेसंबंध.”

5. अपमान/धमकावणे ही भावनात्मक हाताळणी तंत्रांपैकी एक म्हणून गणली जाते

ज्यावेळी तुमचा फेरफार करणारा साथीदार तुमची कमजोरी आणि असुरक्षिततेचा तुमच्याविरुद्ध शस्त्रे म्हणून वापर करतो तेव्हा या प्रकारची मानसिक हेरफेर होते. ते एकतर विनोद किंवा छेडछाड करण्याच्या नावाखाली ते करतात. तुमच्या लक्षात येईल की जेव्हा जेव्हा तुमचा जोडीदार तुम्हाला अपमानास्पद किंवा असभ्य वाटेल असे काही बोलतो आणि तुम्ही त्यांचा सामना करता तेव्हा ते नेहमी उत्तर देतात “मी फक्त मस्करी करत होतो.”

नेहमी लक्षात ठेवा की जो गुंडगिरी करतो तो त्याच्या स्वतःच्या क्षमतेवर आणि स्वतःच्या क्षमतेवर असुरक्षिततेचा सामना करत असतो. -मूल्य असे दादागिरी करणारे लोक नेहमी त्यांना जवळून ओळखत असलेल्या लोकांना लक्ष्य करतात कारण त्यांना त्यांच्या लक्ष्याची रहस्ये माहित असतात आणि त्यांना भावनिकदृष्ट्या खाली आणण्यासाठी गुप्त भावनिक हाताळणीचे डावपेच म्हणून त्यांचा वापर करू शकतात.

कसे ओळखावे:

कविता म्हणते “अवमूल्यन समजून घ्या आणि ते रचनात्मक टीकेपेक्षा कसे वेगळे आहे. अपमान आणि गुंडगिरी यासारख्या गुप्त भावनिक हाताळणीच्या युक्त्या वापरणे हे कोणतेही नाते पुढे नेण्याचा मार्ग नाही. म्हणून जर तुम्ही चर्चा करत नसाल आणि तुम्हाला जे करायचे नाही ते करण्यासाठी तुमचा अपमान झाला आहे आणि धमकावले गेले आहे असे तुम्ही लढत असाल, तर तुमच्या कनेक्शनच्या सुरुवातीलाच तुम्हाला कठोरपणे नाही म्हणणे आवश्यक आहे.”

6. लव्ह बॉम्बिंग हे मनोवैज्ञानिक हाताळणीचे प्रमाण आहे

लव्ह बॉम्बिंग हे क्लासिक लव्ह मॅनिप्युलेशन तंत्रांपैकी एक आहे जे अतिप्रमाणात आराधना दर्शविणाऱ्या व्यक्तीचा संदर्भ देते.नातेसंबंधाच्या सुरुवातीला, त्यांच्या परिणामी हाताळणीच्या कृत्यांसाठी कव्हर अप म्हणून. हेरगिरी करणार्‍या जोडीदाराने तुमची मक्खन करण्याचा हा एक मार्ग आहे जेणेकरून ते इतर मार्गांनी तुमची हाताळणी करतात तेव्हा तुम्ही निषेध करू नये. ते त्यांच्या जोडीदारावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी अशा प्रकारच्या गुप्त भावनिक हाताळणीच्या युक्त्या वापरतात.

हे समजावून सांगण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे मित्रांकडून आलेला एक भाग जिथे रॉस रात्रीच्या जेवणासोबत राहेलच्या ऑफिसमध्ये येतो आणि नंतर फुलं, भेटवस्तू आणि काही लोकांना सादर करण्यासाठी पाठवतो. तिच्यासाठी गा, फक्त तिला आठवण करून देण्यासाठी की तो तिच्यावर किती प्रेम करतो. आठवतंय? बरं, खरं तर, रॅशेलला त्याच्या नियंत्रणात ठेवण्यासाठी रॉस भावनिक हाताळणीच्या डावपेचांची यादी वापरत होता.

कविता स्पष्ट करते की “तुमचे नाते खूप वेगाने पुढे जात आहे हे तुम्हाला कळते तेव्हा लव्ह बॉम्बिंग असते. तुम्ही कुणालातरी भेटता, आणि दुसऱ्या दिवशी, ते म्हणतात की तुमच्या विचारांनी त्यांना रात्रभर जागृत ठेवले, तिसऱ्या दिवशी, ते म्हणतात की त्यांचे तुझ्यावर प्रेम आहे, आणि दोन आठवड्यांनंतर, त्यांनी लग्नाचा प्रस्ताव ठेवला, पुढील तीन आठवड्यांत, तू विवाहित, आणि नंतर, आपण एक पूर्णपणे भिन्न व्यक्ती पहा. तुम्ही आहात हे कळल्यानंतर ते लगेच बदलतात. तेव्हा प्रेमाचा बॉम्बस्फोट थांबतो.”

कसे ओळखायचे:

कविता म्हणते, “जर तुम्हाला एखादे कनेक्शन खूप वेगाने विकसित होत असल्याचे दिसले, तर ब्रेक लावा, ते उघड होण्याची प्रतीक्षा करा, करू नका. तुझे त्यांच्यावर प्रेम आहे असे सांगून गुंडगिरी करा. फक्त तुमचा जोडीदार बनवण्यासाठी वैवाहिक किंवा नातेसंबंधात अशा प्रकारच्या भावनिक हेराफेरीत पडू नका