बहुचराजी माता ही गुजरातमध्ये पूजल्या जाणार्‍या शक्ती देवीच्या अनेक 'अवतारां'पैकी एक आहे. तिला एक कोंबडा दाखविण्यात आले आहे आणि ती गुजरातमधील एक महत्त्वाची शक्तीपीठ आहे.

देवी बहुचराजीला भारतातील ट्रान्सजेंडर समुदायाची आद्य देवता मानली जाते. बहुचराजी ही चारण समाजातील बापल देठा यांची कन्या होती अशी आख्यायिका आहे. ती आणि तिची बहीण एका काफिल्यात प्रवास करत असताना बापिया नावाच्या लुटारूने त्यांच्यावर हल्ला केला. बहुचरा आणि तिच्या बहिणीने आपले स्तन कापून आत्महत्या केली. बाप्या शापित होऊन नपुंसक झाला. जेव्हा त्याने बहुचरा मातेची वेशभूषा करून स्त्रीप्रमाणे वागून पूजा केली तेव्हाच हा शाप दूर झाला.

याच्याशी संबंधित प्रदेशात अनेक दंतकथा आहेत; त्यापैकी प्रमुख म्हणजे अर्जुन आणि महाभारतातील शिखंडी यांची मिथकं.

परिपूर्ण शाप

१२ वर्षांच्या वनवासानंतर, पांडव आणि त्यांची पत्नी, द्रौपदी यांना आणखी एक वर्ष वनवासात घालवावे लागले. परंतु शोध न करता गुप्त. यावेळी अर्जुनाला दीर्घकाळ प्रलंबित असलेला शाप मदतीला आला. उर्वशीच्या प्रेमळ प्रगतीला नकार दिल्याबद्दल अर्जुनाला शाप मिळाला होता.

तिने त्याला 'क्लिबा', तृतीय लिंगांपैकी एक होण्याचा शाप दिला होता. तेराव्या वर्षी, अर्जुनासाठी हा सर्वोत्तम वेश होता.

पांडव विराटाच्या राज्याकडे जाण्यापूर्वी, अर्जुनाने बहुचराजीला भेट दिली असावी असे मानले जाते. इथेच त्याने आपली शस्त्रे काटेरी झाडात लपवून ठेवली होतीजवळच्या डेडाना गावातील सामी वृक्ष म्हणतात आणि ते 'बृहन्नला' म्हणून ओळखले जाते, एक व्यावसायिक नृत्यांगना आणि 'गंधर्व' किंवा खगोलीय प्राण्यांकडून प्रशिक्षित संगीतकार. विराटच्या राज्यात जाण्यापूर्वी तो बहुचराजी येथे ‘क्लिबा’ मध्ये रूपांतरित होतो. प्रत्येक दसऱ्याच्या दिवशी या झाडाची पूजा केली जाते आणि हा विधी ' समी-पूजन ' म्हणून ओळखला जातो.

संबंधित वाचन: महान हिंदू महाकाव्य महाभारतातील प्रेमावरील ७ विसरलेले धडे

शिखंडीची ताकद

शिखंडीची कथा सर्वज्ञात आहे. शिखंडी हा राजा द्रुपदाचा मुलगा होता आणि त्याच्या मागील जन्मी राजकुमारी अंबा होती.

शिखंडी हा पुरुषत्वाच्या अर्थाने पुरुष नव्हता. म्हणून शिखंडी कुरुक्षेत्रात भाग घेण्यासाठी पुरुषत्व मिळविण्यासाठी निराशेने फिरत आहे, कारण भीष्माला मारण्याची त्याची वाहवा पूर्ण करायची होती. निराश होऊन तो बहुचराजीला आला. या प्रदेशात मंगल नावाचा यक्ष राहत होता. जेव्हा यक्षाने शिखंडीला पाहिले, जो दुःखी आणि रडत होता आणि दयनीय होता, तेव्हा त्याने त्याला विचारले की काय चूक आहे. शिखंडीने त्याला त्याची कहाणी सांगितली आणि त्याला एक माणूस बनून त्याच्या मागील जन्मात झालेल्या अपमानाचा बदला कसा घ्यायचा होता हे सांगितले.

हे सर्व ऐकून यक्षाला शिखंडीची दया आली आणि त्याने शिखंडीशी लिंग व्यापार करण्याचे ठरवले, जोपर्यंत तो आपले ध्येय साध्य करत नाही. उद्दिष्ट.

असे म्हटले जाते की, त्या दिवसापासून हरवलेले पुरुषत्व मिळवता येणारे ठिकाण म्हणून या ठिकाणाला महत्त्व प्राप्त झाले.

गुपितमुलगा

राजा वाजसिंग हा कालरी गावचा होता आणि त्याने चुवालाच्या १०८ गावांवर राज्य केले. विजापूर तालुक्यातील वसई गावातील राजकन्या वाघेली हिच्याशी त्यांचा विवाह झाला होता. राजाला इतर बायकाही होत्या, पण दुर्दैवाने त्याला मूल झाले नाही. जेव्हा ही राजकुमारी गरोदर राहिली आणि मध्यरात्री एका मुलाचा जन्म झाला तेव्हा ती मुलगी होती. राणीने हे गुपित ठेवण्याचे ठरवले आणि तिच्या दासीने राजाला कळवले की तिने एका मुलाला जन्म दिला आहे.

राणीने नेहमी तेजपाल नावाच्या मुलाला पुरुषांच्या पोशाखात घातले आणि आजूबाजूच्या सर्व स्त्रियांना विश्वासात घेतले. आणि मूल लग्नाच्या वयाचे होईपर्यंत हे रहस्य कायम ठेवले. लवकरच तेजपालचा विवाह पाटणच्या चावडाच्या राजकन्येशी झाला.

लग्नानंतर, तेजपाल पुरुष नाही हे कळायला राजकन्येला फार वेळ लागला नाही. राजकुमारी खूप दुःखी होती आणि तिच्या आईच्या घरी परतली. चौकशी केल्यावर तिने तिच्या आईला हकीकत सांगितली आणि ही बातमी राजापर्यंत पोहोचली.

राजाने स्वतःसाठी सत्य जाणून घेण्याचे ठरवले आणि तेजपाल यांना 'मजा आणि जेवणासाठी' भेटण्याचे आमंत्रण पाठवले.

या निमंत्रणाच्या आधारे, 400 लोक सर्व दागिने आणि वस्त्रे परिधान करून तेजपालसह पाटणला आले.

जेव्हा जेवण ठेवले जात होते तेव्हा पाटणच्या राजाने सुचवले की तेजपालने जेवण करण्यापूर्वी आंघोळ करावी जावई, तो त्याच्यासाठी शाही स्नानाचे आयोजन त्याच्या आवडीच्या माणसांकडून करवून घेईल.

तेजपाल होता.पुरुषांच्या उपस्थितीत आंघोळीच्या विचाराने तो चिंतित झाला आणि जेव्हा त्याला जबरदस्तीने आंघोळीसाठी नेले जात होते तेव्हा त्याने आपली तलवार काढली आणि लाल घोडीवर पळून गेला.

संबंधित वाचन: कोण अधिक सेक्सचा आनंद घेतो – माणूस किंवा स्त्री? पौराणिक कथांमध्ये उत्तर शोधा

परिवर्तन

तेजपाल पळून गेला आणि त्याच्या घोडीवर बसून पाटणच्या बाहेरील घनदाट जंगलात गेला. तेजपालला अज्ञात, राज्यातून एक कुत्री त्याच्या मागे आली होती आणि जेव्हा ते जंगलाच्या मध्यभागी पोहोचले (ज्याला बोरुवन म्हणतात) तेव्हा संध्याकाळ झाली होती. थकलेल्या आणि तहानलेल्या तेजपाल एका तलावाजवळ थांबले (मानसरोवरच्या सध्याच्या ठिकाणी). त्यांच्यामागे येणारी कुत्री तहान भागवण्यासाठी तलावात उडी मारली आणि जेव्हा ती कुत्री बाहेर आली तेव्हा ती कुत्र्यामध्ये बदलली होती.

आश्चर्यचकित होऊन तेजपालने आपली घोडी पाण्यात पाठवली आणि लवकरच ती घोडी बनून बाहेर आली. . त्यानंतर त्याने आपले कपडे काढून तलावात उडी मारली. जेव्हा तो बाहेर आला तेव्हा स्त्री असण्याच्या सर्व खुणा नाहीशा झाल्या होत्या आणि त्याला मिशा आल्या होत्या! तेजपाल आता खऱ्या अर्थाने माणूस झाला होता!

तेजपालने तिथे रात्र काढली आणि दुसर्‍या दिवशी सकाळी एका झाडावर (आता मंदिराच्या आवारातील प्रसिद्ध वरखेडी वृक्ष) ठसा उमटवून ते ठिकाण सोडले.

नंतर. , पत्नी आणि सासरे यांच्यासह तेजपाल वरखडीच्या झाडावर गेले आणि त्यांनी मंदिर बांधले आणि बहुचराजीच्या सन्मानार्थ मूर्तीची स्थापना केली. वरखडीचे हे झाड आज श्रद्धेचे प्रमुख स्थान आहे.

हे सांगायची गरज नाही, या आख्यायिकेला विश्वासार्हता मिळते.बहुचराजीचा सहवास ज्यांच्यात पुरुषत्वाचा अभाव आहे. त्यामुळे तिला ' पुरुषत्तन दिनारी ', पुरुषत्व देणारी, स्थानिक भजन आणि भजनांमध्ये संबोधले जाते.

जबरदस्तीने लग्न केले

अधिक लोककथानुसार, बहुचराचा विवाह एका राजकुमाराशी झाला होता ज्याने तिच्यासोबत कधीही वेळ घालवला नाही. त्याऐवजी तो रोज रात्री आपल्या पांढऱ्या घोड्यावर बसून जंगलात जात असे. एका रात्री बहुचराने तिच्या पतीच्या मागे जाण्याचा आणि तो तिच्याकडे का आला नाही हे शोधण्याचा निर्णय घेतला. त्याच्या स्वारीचा वेग कायम ठेवण्यासाठी, तिने एक कोंबडा घेतला आणि तिच्या नवऱ्याच्या मागे जंगलात गेली. तिथं तिला कळलं की तिचा नवरा बायकांच्या पोशाखात बदलून जाईल आणि रात्रभर जंगलात स्त्रीसारखं वागेल.

बहुचराने त्याचा सामना केला; जर त्याला स्त्रियांमध्ये रस नव्हता, तर त्याने तिच्याशी लग्न का केले? राजकुमाराने तिची माफी मागितली आणि सांगितले की त्याच्या पालकांनी त्याला लग्न करण्यास भाग पाडले जेणेकरून तो मुलांना जन्म देऊ शकेल. बहुचराने घोषित केले की जर तो आणि त्याच्यासारख्या इतरांनी तिची देवी म्हणून पूजा केली, स्त्रियांच्या वेशभूषेत असेल तर ती त्याला क्षमा करेल. त्या दिवसापासून अशा सर्व लोकांनी त्यांच्या पुढील आयुष्यात या जैविक विसंगतीपासून मुक्ती मिळवण्यासाठी बहुचराजीची पूजा केली.

दुसरी महत्त्वाची कथा एका राजाशी संबंधित आहे ज्याने बहुचरा मातेसमोर पुत्रप्राप्तीसाठी प्रार्थना केली होती. बहुचराने पालन केले, परंतु राजपुत्र जेथो, जो राजाचा जन्म झाला, तो नपुंसक होता. एका रात्री बहुचराने जेथोला स्वप्नात दर्शन दिले आणि त्याला आज्ञा केलीत्याचे गुप्तांग कापून टाका, स्त्रियांचे कपडे घाला आणि तिचा नोकर व्हा. बहुचरा मातेने नपुंसक पुरुष ओळखले आणि त्यांना तसे करण्याची आज्ञा दिली. त्यांनी नकार दिल्यास, पुढील सात जन्मात ते नपुंसक जन्माला येतील अशी व्यवस्था करून तिने त्यांना शिक्षा केली.

समुदायासाठी देवतेचे महत्त्व इतके आहे की मुस्लिम नपुंसक देखील तिचा आदर करतात आणि उत्सव आणि काही कार्यक्रमांमध्ये भाग घेतात. बहुचराजी येथे.

संबंधित वाचन: अरे देवा! देवदत्त पट्टनाईक

पुरुषत्वाचा दाता

कोंबडा हा एक वीर पक्षी आणि अत्यंत उत्पादक म्हणून पाहिला जातो. जुन्या काळात, वयाची पर्वा न करता, संतती-उत्पादक असणे हे मर्दानी होते आणि पक्षी/प्राण्यांमध्ये कोंबडा एक अद्वितीय स्थान आहे. यापासून वंचित असलेल्यांना पुरुषार्थ देणारीही बहुचराजी ही देवी आहे. या संदर्भात, देवीचा वाहक म्हणून कोंबड्याचे महत्त्व अजिबात आश्चर्यकारक नाही.

कोंबड्यावर बसलेल्या देवीच्या प्रतिमेचा अर्थ पुरुष शक्तीचे अधीनता – आक्रमकतेची शक्ती म्हणून देखील केला जाऊ शकतो. , एका महिलेच्या हातात. स्त्री वर्चस्वाची संकल्पना प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न असा त्याचा अर्थ लावता येईल. शक्तीच्या पंथाकडे नेहमीच स्त्री शक्ती आणि वर्चस्व म्हणून पाहिले जाते. देवीच्या प्रतिमेचे प्रथम दर्शन घडवणाऱ्या आदिम कलाकारांची ही कल्पना असू शकते का? हे एक वश असू शकतेस्त्रीचा अभिमानाचा क्षण? तिच्या मालकावर, पुरुषावर तिचा बदला?

संबंधित वाचन: भारतीय पौराणिक कथांमधील शुक्राणू दाता: नियोगच्या दोन कथा तुम्हाला माहित असणे आवश्यक आहे